Necessary o necessity, sa RA 12216 (NHA Act of 2025)

NECESSARY O NECESSITY, SA RA 12216 (NHA ACT OF 2025)

Nagkakamali rin pala ng kopya ang nagtipa ng batas na Republic Act 12216 o National Housing Authority Act of 2025. Necessary ba o necessity ang tama?

Sa kawing na:https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/ra_12216_2025.html, nakasulat ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSARY of judicial order...

Habang sa kawing na: https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/pdf/ra_12216_2025.pdf, nakasulat naman ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSITY of judicial order...

Kapwa ito matatagpuan sa Seksyon 6, numero IV, titik d, ikalawang talata (Section 6, number IV, letter d, second paragraph).

Napakatinding probisyon pa naman ito pagkat ang probisyong ito ang pinag-uusapan ng mga maralita na tatama sa kanila, lalo na yaong mga nasa relokasyon na hindi nakakabayad sa NHA. Alin ba ang tama: necessary o necessity?

Una kong nakita at nabasa ang naka-pdf file, subalit dahil mahaba upang kopyahin upang ilagay sa polyeto, discussion paper, o diyaryo ng samahan, naghanap pa ako sa internet ng mismong teksto nito, kaya nakopya ko (cut and paste) ay yaong may NECESSARY, imbes na yaong may NECESSITY. Mabuti na lang at napansin ko.

Para kasing barok na Ingles ang "without the NECESSARY of judicial order", na kung ito ay tama, dapat ay "without the NECESSARY judicial order," wala nang "of".

Bagamat halos magkapareho ng kahulugan pag isinalin sa wikang Filipino, "nang hindi KINAKAILANGAN ng kaayusang panghukuman", mas maganda pang basahin at maliwanag ang grammar o balarila ng pariralang "without the NECESSITY of judicial order".

Kaya ang gamitin po natin, o basahin natin ay yaong naka-pdf file na talagang may pirma ng pangulo sa dulong pahina. Palagay ko, mas ito ang tama.

- gregoriovbituinjr.

08.17.2025

Salamisim

SALAMISIM

inaaliw ko na lang ang sarili

sa pagkilos at pagsama sa rali

sa pagbasa ng aklat nawiwili

tulâ ng tulâ sa araw at gabi

ako'y ganyan nang mawala ka, sinta

tunay na yaring puso'y nagdurusa

natutulala man, nakikibaka

kasama'y obrero't dukha tuwina

sa uring manggagawa naglilingkod

habang patuloy ding kayod ng kayod

maraming lansangan ang sinusuyod

at sa pagsulat nagpapakapagod

ikasampu ng gabi mahihimbing 

at madaling araw naman gigising

laksa ang paksa sa pagkagupiling

pagsisikapan ang larang at sining

- gregoriovbituinjr.

08.17.2025

Sa muling pagninilay

SA MULING PAGNINILAY

magkahiwalay man yaong libingan 

magkikita pa rin tayo sa langit

sakali mang malugmok sa labanan 

ngunit ayokong mamatay sa sakit

nais ko pa ring maging nobelista 

hinggil sa dukha't uring manggagawà

pinagsisikapang maging kwentista

ng kababaihan, pesante't batà

nais ko pa ring maabot ang edad

na pitumpu't pito, kakayanin ko

pagsisikapan kong maging katulad

ng edad sandaan inabot nito

magpalakas ng katawan at isip

araw-araw, maglakad-lakad pa rin

tuloy sa pagkatha ang nalilirip

sariling sining ay pag-ibayuhin

- gregoriovbituinjr.

08.17.2025

Tutulâ, tulalâ

TUTULÂ, TULALÂ

ako'y isang makatâ 

laging tulâ ng tulâ 

madalas na'y tulalâ

nang asawa'y nawalâ

palaging nagmumuni

tititig sa kisame

ngunit pinagbubuti

ang sa tula'y mensahe

mga dahong naluoy

nagsasayawang apoy

tubig na dumadaloy

ay paksa ng panaghoy

ang bawat tula'y tulay

sa yugto niring buhay

patuloy sa pagnilay

sakbibi man ng lumbay

di man nananaginip 

lumilipad ang isip

lalo't di na malirip

ang anumang mahagip

- gregoriovbituinjr.

08.16.2025

Meryendang KamSib

MERYENDANG KAMSIB

kaysarap ng meryenda

lalo't pagod talaga

sa maghapong trabaho

pawisan na ang noo

ang meryenda ko'y simple

at di ka magsisisi

sibuyas at kamatis

na panlaban sa sakit

pag kaytaas ng sugar

di ka na makaandar

naglo-low carb na ngayon

sa buhay ko na'y misyon

dahil kayraming laban

pang dapat paghandaan

kayrami pang sulatin

ang dapat kong tapusin

bawal nang magkasakit

ito'y payo at giit

magbawas ng asukal

upang tayo'y magtagal

- gregoriovbituinjr.

08.15.2025

* KamSib - kamatis at sibuyas

Krosword na malinis

KROSWORD NA MALINIS

krosword na malinis ay kaysarap sagutan

sa pagtingin pa lang, iyong mararamdaman

sa maruming krosword parang napilitan lang

upang masabing nasagutan mo rin naman

wala mang paligsahan sa pagsagot nito

subalit ito'y naging libangang totoo

lalo't kaya ka bumibili ng diyaryo

bukod sa ulat, may palaisipan dito

kaya nagko-krosword ay upang maka-relaks

nagsasagot upang ipahinga ang utak

mula sa gawaing sa diwa'y nakasaksak

na di mo batid kung lalago ang pinitak

sa layout ba ng krosword o sa pag-imprenta

kaya ang krosword ay dumudumi talaga

malinis ay kaysarap sagutan tuwina

kaysa maruming krosword na tila basura

- gregoriovbituinjr.

08.15.2025

* litrato mula sa pahayagang Pang-Masa, Agosto 15, 2025, p.7

Sampung araw na notice bago idemolis

SAMPUNG ARAW NA NOTICE BAGO IDEMOLIS

O, maralitang kaytagal nang nagtitiis

sa iskwater na lagi nang naghihinagpis

payag ka bang sampung araw lamang ang notice

imbes tatlumpung araw bago idemolis

iyan po sa bagong batas ang nakasaad

diyan sa National Housing Authority Act

ngayon taon lamang, Mayo nang nilagdaan

sadyang nakababahala ang nilalaman

di na dadaan sa korte ang demolisyon

at may police power na ang N.H.A. ngayon

karapatang magkabahay, wala na iyon

sa bagong batas, anong ating itutugon

pabahay kasi'y negosyo, di na serbisyo

gayong serbisyo dapat iyan ng gobyerno

pag di ka nakabayad, tanggal kang totoo

kaya maralita, magkaisa na tayo

- gregoriovbituinjr.

08.15.2025

* litrato mula sa polyeto noong SONA

* ayon sa RA 12216, Seksyon 6, numero IV, titik d, 2nd paragraph, "That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the necessary of judicial order, any and all informal settler families, as well as any illegal occupant in any homelot, apartment, or dwelling unit from government resettlement projects, as well as properties owned or administered by it. In all these cases, proper notice of ejectment, either by personal service or by posting the same on the lot or door of the apartment, as the case may be, shall be given to the informal settler family or illegal occupant concerned at least ten (10) days before the scheduled ejectment from the premises."

Salamin sa mata

SALAMIN SA MATA

dapat magsalamin

habang nagtitipa

doon sa kompyuter

ng liham, sanaysay,

ulat, kwento, tula

ngunit pag nabasag

o kaya'y natanggal

yaong isang mata

ng salamin, agad

na reremedyuhan

muling ididikit

upang may magamit

o bibiling muli

kahit murang presyo

sapagkat dapat may

proteksyon sa mata

habang nagtitipa

doon sa kompyuter

ng liham, sanaysay,

ulat, kwento, tula

- gregoriovbituinjr.

08.15.2025

Ang pamanang nailcutter

ANG PAMANANG NAILCUTTER

ang aking mga kuko'y kayhaba na pala

kaya nailcutter ay agad kong hinagilap

ang nailcutter pa ni misis yaong nakita

binili kong nailcutter ay di ko mahanap

habang nagtitipa sa kompyuter ng akda

ay naiirita sa mahahabang kuko

mabuti't kuko'y naputulan ko nang sadya

kaya maginhawa nang magsulat ng kwento

pamanang nailcutter ay may ngalang Liberty

pinaukitan ni Libay ng ngalan niya

at isa sa mga gamit niyang kayrami

na talaga kong iniingatang pamana 

nailcutter ni misis, may logo pang nalagay

Philippine Association of Social Workers,

Incorporated o PASWI, dito si Libay

ay kasaping kaytagal pagkat social worker

maraming salamat sa pamanang naiwan

naalala muli ang nawalang kapuso

kahit paano'y umalwan ang pakiramdam

sa kabila ng nararanasang siphayo

- gregoriovbituinjr.

08.14.2025

Hangin

HANGIN

tila may dumamping hangin sa pisngi

amihan, habagat, may unos muli?

ang kalagayan ko'y pinagbubuti

upang sa ginagawa'y manatili

pangarap ko pa rin ang makatapos

sapagkat kailangan ng diploma

magkakatrabaho ang may natapos

ay, kayhirap maghagilap ng pera

at mabuhay sa kabila ng hirap

mag-working student, may konting sahod

matupad ko pa kaya ang pangarap

matutong lumangoy nang di malunod

muli, sa pisngi'y dumampi ang hangin

tila sinabing magpatuloy ako

at mga pinapangarap ay kamtin

pagsusumikapang magkatotoo

- gregoriovbituinjr.

08.14.2025

Kasaysayan at lipunan ay pag-aralan

KASAYSAYAN AT LIPUNAN AY PAG-ARALAN

bayani nga'y nagbilin sa bayan:

"matakot kayo sa kasaysayan

walang lihim na di nabubunyag"

madaling tandaan, maliwanag

ang bilin nila't yapak ay sundan

na pag-aralan ang kasaysayan

at pag-aralan din ang lipunan

kung nais natin ng kalayaan

lumaya sa pagsasamantala

lumaya sa bulok na sistema

lumaya sa kuhila't burgesya

at pulitikal na dinastiya

uring obrero'y pagkaisahin

tungong mapagpalayang layunin

iba pang sektor, pagkaisahin

at isyu nila'y ating aralin

at ipaglaban, kasama'y dukha

pesante, vendor, babae, bata

mangingisda, uring manggagawa

sa pakikibaka'y maging handa

- gregoriovbituinjr.

08.13.2025

Kamatayan ng dalawang boksingero

KAMATAYAN NG DALAWANG BOKSINGERO

dalawang namatay na boksingerong Hapon

kapwa bente otso anyos ang mga iyon

ito'y sina super featherweight Shigetoshi

Kotari, lightweight Hiromasa Urakawa

ayon sa balita sa pahayagang Bulgar

kapwa lumaban sila noong Agosto Dos

nagka-brain injury ilang araw matapos

ang laban, naalarma ang Japanese boxing

pangyayaring ito'y agad pinag-usapan

pagkat nakababahala ang kaganapan

dehydration ang itinuturong dahilan

at ang mabilis na pagbabawas ng timbang

bawasan daw ang laban, ang naging posisyon,

sa Oriental and Pacific Federation

ngunit sapat kaya ito bilang solusyon

nang di maulit ang pagkamatay na iyon

- gregoriovbituinjr.

08.13.2025

- ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 13, 2025, p.11 

Esposas

ESPOSAS

sa wikang Kastila pala'y dalawa
ang ibig sabihin nitong esposas
ito'y posas at maraming asawa
sa atin, mas asawa ang nawatas

ngayong Buwan ng Wika'y pag-usapan
paano nga ba iyan naisalin
lumaganap sa panahong nagdaan
hanggang buong bayan ito'y gamitin

magkaroon ba ng asawa'y posas
piniit ka sa kontrata ng kasal
wala kang kawala't di makalabas
hanggang sa tumanda't kayo'y magtagal

esposa, posas, laro ng salita
halaw na wika'y hindi na naalis
nananatili, at nauunawa
ng mamamayan, di lang ng marites

- gregoriovbituinjr.
08.13.2025

* ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Agosto 12, 2025, p.5

Kinalikot ang mouse, akala'y daga?

KINALIKOT ANG MOUSE, AKALA'Y DAGA?

ang mouse ng laptop ba'y nahilang sadya

kaya napabagsak iyon sa lupa

pagdating ko'y nakita si alaga

katabi ang mouse, akala ba'y daga?

sana mouse na gamit ay di nasira

kundi'y wala nang gagamiting sadya

pinalabas ko ng bahay ang pusa

upang suriin kung ang mouse ba'y sira

bagong mouse ay bibilhin pag sira

sana'y may salapi pang nakahanda

ay, kayrami ko pa namang nakatha

sa kwaderno na nais kong matipa

mouse sa mesa'y nalimot ng makata

tila ako pa ri'y natutulala

nasa isip ang asawang nawala

buti't mouse ay gumagana pang sadya

- gregoriovbituinjr.

08.12.2025

Hibik ng dalita

HIBIK NG DALITA

ako'y walang bahay

walang hanapbuhay

ilalim ng tulay

ang tahanang tunay

di ko na mabatid

paano itawid

ang buhay ko'y lubid

na baka mapatid

latang walang laman

nilagay sa daan

na pagkukuhanan

ng pambiling ulam

pagbakasakali

pangarap ma'y munti

guminhawang konti

yaong minimithi

- gregoriovbituinjr.

08.12.2025

* mga litrato mula sa google

Low carb diet, tula 2

LOW CARB DIET, TULA 2

mabigat sa tiyan / at nakabubusog

kahit walang kanin / ay di mangangatog

aba, kagabi nga, / kaysarap ng tulog

tila nangangarap / ako ng kaytayog

oo, walang kanin, / gulay at isda lang

ngunit mga tinik / ay pakaingatan

ang sabaw ng talbos / ay kaysarap naman

sibuyas, kamatis, / lasap ang linamnam

low carb diet na nga'y / aking sinusunod

buti't may ganito, / nang di mapilantod

lalo't ang tulad ko'y / tuloy sa pagkayod

bumaba ang sugar / ang tinataguyod

simpleng pamumuhay, / puspusang pagbaka

sa bayan at sakit, / at magpalakas pa

katawang malusog / at kaaya-aya

ang isang adhika / ng lingkod ng masa

- gregoriovbituinjr.

08.12.2025

PULGADA (one inch) AY DI YARDA (36 inches)

PULGADA (one inch) AY DI YARDA (36 inches)

Pababa Dalawampu't Isa
ang tanong doon ay Pulgada
sa Ingles nga ay one inch siya
bakit naging sagot ay YARDA

para bagang di na nasuri
tila krosword ay minadali
pagkat pulgada't yarda'y hindi
magkasingkahulugan, mali

di ba nakita ng patnugot
ang nasabing mali sa krosword
ganyan nga'y di kalugod-lugod
tila wika'y napipilantod

ay, Buwan ng Wika pa ngayon
ganyang krosword ang nasalubong
parang textbook, may mali roon
na dapat ngang iwasto iyon

nawa'y di na mangyari ulit
tamang kahulugan ang hirit
nawa ito'y di ipagkait
sa'ming nagko-krosword malimit

- gregoriovbituinjr.
08.12.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pang-Masa, Agosto 11, 2025, pahina 7

Litisin si Lustay

LITISIN SI LUSTAY

ang sigaw ng marami: Impeach Lustay!

hustisya sa taumbayan ang hiyaw!

panawagan sa S.C.: Impeach Lustay!

ayaw namin kung bise'y nagnanakaw!

bakit ebidensya'y di ipakita

na nais mabatid ng taumbayan

kayrami nang salaping ibinulsa

mula sa buwis at kaban ng bayan

bigyan pa rin ng due process si Lustay

di tulad ng pinaslang o tinokhang

walang due process, kinitil ang buhay

karapatang pantao'y di ginalang

sana'y makinig ang Korte Suprema

at Senado: Impeach Lustay, Ngayon Na!

- gregoriovbituinjr.

08.11.2025

Si Oriang

SI ORIANG

dumalo ako sa Oriang

isang maikling talakayan

nang kaalaman madagdagan

ginanap iyon doon sa MET

layunin naman ay nakamit

sinapuso'y bagong nabatid

sa Supremo'y di lang asawa

kundi isang Katipunera

nakipaglaban, nakibaka

kahit ang Supremo'y pinaslang

ng dapat kasangga ng bayan

ay nagpatuloy si Oriang

taaskamaong pagpupugay

kay Oriang na anong husay

tanging masasabi'y Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.

08.11.2025

* mga litrato kuha sa Metropolitan Theater, Maynila, Agosto 11, 2025, kasama ang grupong Oriang; ang aktibidad ay proyekto ng National Historical Commission of the Philippines (NHCP)

Sa ikalawang death monthsary ni misis

SA IKALAWANG DEATH MONTHSARY NI MISIS

ay, napakabata pa ni misis

sa edad na apatnapu't isa

nang nagka-blood clot, venous thrombosis

at sa mundo'y nawalang kay-aga

sakit na blood clot ang nakapaslang

sa tatlong test sa kanya'y ginawa

negatibo ang kinalabasan

nakaraang taon nang magawa

una, sa bituka nagka-blood clot

anang mga doktor, rare case iyan

ngunit ngayong taon ay umakyat

sa ulo, na sana'y malunasan

dalawang araw bago mamatay

discharge na'y pinag-usapan namin

magpapalakas siya sa bahay

at bilin ng doktor ay susundin

gabi niyon, kaytaas ng lagnat

binigyang gamot, naging kalmado

madaling araw, di na magmulat

si misis, dinala sa I.C.U.

kinabukasan, sini-C.P.R.

na siya't kami na'y tinawagan

karipas, sa ospital dumatal

ngunit buhay niya'y di nagisnan

natulala ako, nanginginig

sa pagkawala ng aking misis

nawala ang tangi kong pag-ibig

ay, kaytindi ng venous thrombosis

- gregoriovbituinjr.

08.11.2025

Today, August 11, is the second death monthsary of my lovely wife Liberty. Yes, I still feel the pain and grieve her loss.

Two days before my wife died, we are happy talking with each other, smiling, laughing, hugging, and have our selfie. We are planning to go home and waiting the order to be discharged. Then I left the hospital by noon to work for something. Arriving in the evening, she has a fever of 40°. She was attended by the nurse on duty. We slept by 11 pm. Then at 2am, nurses and doctors went to the room because she is not responding. Then she was brought to the ICU. The next day, doctors perform CPR, but she cannot take it anymore. She died by 12:15 pm.

Our world fell apart. Venous thrombosis or blood clot in the intestine last year, then blood clot in the head this year is really a very serious matter. Please, in honor of someone who died or is still fighting venous thrombosis or blood clot, think and pray for them. We may not know them but they need our prayers. No matter how small, we can help.